“t.me/tentakminds” telegram kanalida yana shu holat. Nimaga kanal rahbari yoki yurituvchilari haqqoniy axborot olishni istamaydilar? Eh, ana shu tomoni noma’lumda. Yana ayblov, yana berilgan javoblarni tushunmaslik, yana nuqtai nazarni o‘zgartirishga harakat.

“t.me/tentakminds” telegram kanalida 24-aprel kuni “Davlat test markazi tirikmi?”, 25-aprel kuni “Davlat test markazi tirik ekan, tili ham bor ekan!”, 2-may kuni “2020-2021-yil uchun test sinovlari muddati o‘zgartirilmagan, ya’ni iyun-avgust oylarida bo‘lib o‘tadi”, 11-may kuni “DTM”dan latta hidi kelyapti”, 12-may kuni “DTM”dan tentakona javob!” va “DTM”dan tentakona javob 2”, 13-mayda “DTM va hukumatga tentakona taklif!”, 15-may kuni esa “Abituriyentlar nechta fandan imtihon topshiradi?”, 17-mayda “DTM mushuk sichqon o‘ynayapti”, 21-may kuni ““IELTS Indicator” ballari mahalliy oliy o‘quv yurtlariga o‘tadimi?” kabi maqolalarini e’lon qildi. Bir qarashda tentak yigit, e kechirasiz, tentakminds dolzarb masalani ko‘tarib chiqayotgandek taassurot qoldiradi, lekin aslida... “Toshbaqa bilan chayon” masali esingizdadir.

Aynan mazkur telegram kanalda berilgan izohlarga, savollarga haqiqiy va batafsil javob olish uchun Davlat test markazi kanal rahbarini taklif qildi, lekin daragi bo‘lmadi. Shu o‘rinda savol tug‘iladi – nega bu kishim yurtimizdagi islohot yutuqlarini, yaratilayotgan imtiyozlar, imkoniyatlar, shart-sharoitlarni emas, balki faqat yomon tomonni ko‘radilar? Muallif yakka yo‘lchi (faqat bir tomonlama ko‘rish) bo‘lishi ham mumkin. Yoki qachonlardir davlatning xalqparvar siyosatidan, zamonaviy islohotidan yoxud biror tashkilotning faoliyatidan qiyin ahvolga tushgandir?!

Mayli, nima bo‘lganda ham, uning savollariga yana bir bor javob berish kerak bo‘ladi (savollar qanday yozilgan bo‘lsa, shundayligicha berilmoqda).

1. Nechta fandan imtihon bo‘lar ekan?

Joriy yilning 30-aprel kuni Prezidentimiz rahbarligida o‘tgan yig‘ilishda belgilangan topshiriqlar va tasarrufida oliy ta’lim muassasalari mavjud bo‘lgan vazirlik, idora, tashkilotlar tomonidan kiritilgan takliflar asosida hamda abituriyentlar salomatligini himoya qilish maqsadida faqat 2020/2021-o‘quv yili uchun istisno tariqasida qabul test sinovlari majburiy fanlarsiz, 2 ta mutaxassislik fanlaridan o‘tkazilishi rejalashtirilmoqda.

2. Qachon aniq bo‘lar ekan?

Javobni qarshi savol bilan boshlaymiz: Agar pandemiya va karantin cheklovlari bo‘lmaganda yoki test sinovi jarayonlari o‘zgarishiga doir qo‘shimcha qarorlar qabul qilinmaganda qanday yo‘l tutilardi? Ha, to‘g‘ri, kirish test sinovlari amaldagi me’yoriy-huquqiy hujjatlar asosida o‘tardi, albatta. Hozir ham o‘zgartirish borasida birorta yangi yoki qo‘shimcha qaror yo‘q. Demak, tayyorgarlik uchun barchasi – fanlar majmuasi ham, boshlanish vaqti ham, baholash mezonlari ham odatdagi tartibda ketaveradi, shunday emasmi?

3. Biz nima qilaylik, keyingi oyga repititorlarimizga pul to‘lashimiz kerak? 4.Shunda ikkita repititorga pul to‘laylikmi yoki beshtaga?

Shaxsiy masalani murojaat muallifning o‘zi hal qilgani maqsadga muvofiq.

5. Adabiyot (literatura) fanidan maktab darsliklaridan tashqari test tuziladigan qo‘shimcha adabiyotlar ro‘yxati ham e’lon qilingan edi, savollar soddalashganda shu kitoblardan testlar tushadimi yoki yo‘qmi?

Aytish kerakki, oliy ta’lim muassasalarining bakalavriatiga kirish test sinovlarida “Ona tili va adabiyot” bloki bo‘yicha badiiy asarlardan testlar tuziladi. Bunday test topshiriqlari darsliklarda keltirilgan parchalardan emas, balki asarning to‘liq matni bo‘yicha shakllantiriladi.

6. Matematika fanidan informatikani chiqarib yuborishgan edi, bu yil yana qo‘shiladi degan gap bor, shuni aniq aytishsin.

Bu noto‘g‘ri ma’lumot. Kirish test sinovlari uchun topshiriqlarni shakllantirishda Matematika faniga doir savollar takibida Informatika fanidan test topshiriqlari bo‘lmaydi. Bu tartib o‘zgargan emas. Lekin u faqat davlat oliy ta’lim muassasalarining bakalavriat ta’lim yo‘nalishlariga kirish test sinovlarida qo‘llanilishi belgilangan.

7. “IELTS Indicator” imtihon natijalari bizning mahalliy oliygohlarga o‘tadimi?

Birinchidan, Davlat test markazi bu oliy ta’lim muassasalariga kirish test sinovlarida imtiyozlar berish vakolatiga ega tashkilot emas. Bu barchasi hukumat tomonidan tasdiqlangan qarorlarga ko‘ra tartibga solinadi.

Davlat test markazi ijrochi organ, o‘zi хohlagan ishini qila olmaydi.

“IELTS Indicator”ga keladigan bo‘lsak, Vazirlar Mahkamasining 2019-yil 13-maydagi 395-son qaroriga muvofiq milliy yoki xalqaro tilni bilish darajasi to‘g‘risidagi sertifikati bor abituriyentlarga shu chet tilidan maksimall ball berish belgilangan. Ushbu Qarorda IELTS Indicator sertifikati ko‘rsatilmagan.

DTM xohlagan taqdirda ham ushbu sertifikat bilan maksimal ball bera olmaydi. Beriladigan bo‘lsa, avval amaldagi tegishli normativ hujjatlarni o‘zgartirish kerak bo‘ladi. Buni tushunish oson bo‘lsa kerak.

E’tiborni yana maqolaga qaratamiz. Unda muallif “...abituriyentlar test jarayonida ikki soat emas, bir soat o‘tirishi mumkin, bu bilan odamlarning ommaviy to‘planishining oldi olinadi...”, deb himoya tomonga o‘tibdi. Nima ham derdik, oldingi maqolasida bu bo‘yicha “tektakcha fikr” (tentakmindsning so‘zlari) bildirgan kanalga nima farqi bor? U 3 soatda yuqadigan virus 2 soatda yuqmaydimi, deya tanqid qilgan edi. Endi bo‘lsa, vaqtni kamaytirish yaxshi, demoqda. Shuningdek, fanlarning 5 taligini ham, 2 taligini ham yomon, deb baholagandi. Demak, maqsad faqat ayb qidirib, “tentakcha fikr” (qaytarib o‘tamiz: bu tentakmindsning so‘zlari) orqali DTMni koyish bo‘lib qolayapti.

Hurmatli kanal rahbari yoki buyurtma bo‘yicha yurituvchi, agarda Siz qachonlardir oliy ta’lim muassasasiga kira olmagan bo‘lsangiz, bu faqatgina bilimingiz yetmagandan dalolatdir. Buning uchun boshqalardan xafa bo‘lish kerak emas.

Agar kanalingizda Davlat test markazi faoliyati yoki aynan test sinovi bilan bog‘liq haqiqiy ma’lumot bermoqchi bo‘lsangiz, yuzma-yuz uchrashishni istasangiz (uchrashuvdan qochishingiz aniq), marhamat, Davlat test markaziga keling, mutaxassislarimiz har qanday savolingizga batafsil javob beradilar.

Ish kunlari – dushanbadan jumagacha.

Ish soatlari – 9.00 dan 18.00 ga qadar.

Tushlik – soat 13.00 dan 14.00 gacha.

Telefonlar: 71 – 2351914, 71 – 2346421.

O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi
huzuridagi Davlat test markazi